[ข่าวลุงพล] คุณจะรายงานข่าว หรือจะฆ่าเขาทั้งเป็น

  

ในการทำข่าว นักข่าวควรต้องคำนึงถึง วิธีการได้มาซึ่งข้อมูลข่าวสารนั้น เช่น การบุกรุกเข้าไปในบ้านของแหล่งข่าว การดักฟัง หรือแอบบันทึกเสียงการติดต่อสนทนาของผู้อื่น การสะกดรอยติดตาม และแอบถ่ายด้วยอุปกรณ์ที่ใช้เทคโนโลยีสูง การลอบถ่ายเอกสารข้อมูลข่าวสารส่วนบุคคล เป็นวิธีการที่ไม่เป็นธรรม ที่เข้าไปละเมิดสิทธิส่วนบุคคลของบุคคลอื่น รวมทั้งการไม่แสดงตัวว่า เป็นนักข่าวขณะปฏิบัติหน้าที่

ถึงแม้บางเหตุการณ์ จะมีคุณค่าข่าวที่ควรนำเสนอ แต่ข่าวก็อาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อบุคคลอื่น ทั้งที่เกี่ยวข้องและไม่เกี่ยวข้องในเหตุการณ์ ด้วยสไตล์การเขียน การเขียนเนื้อข่าวและความนำ การให้หัวข่าวหรือการใช้ภาพประกอบ ที่อาจสร้างความเจ็บปวดซ้ำๆ ให้แก่ผู้เคราะห์ร้ายที่เป็นข่าวได้ หลายครั้งที่สื่อมวลชนถูกวิพากษ์วิจารณ์ และมีเสียงเรียกร้อง ให้ใช้จิตสำนึกชั่งน้ำหนัก ระหว่างสิทธิในการรับรู้ข้อมูลข่าวสาร  และผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับบุคคล นักข่าวจึงต้องใช้วิจารณญาณในการคัดเลือก และรายงานข่าวด้วย

นักข่าวก็เป็นเช่นเดียวกับคนทั่วไป คือ อาจมีความเชื่อ หรือทัศนคติในเรื่องต่างๆ เช่น แนวคิดทางการเมือง ศาสนา หรือมีความรู้สึกไม่พึงพอใจแหล่งข่าว ไม่ถูกชะตา หรืออารมณ์ ความรู้สึกต่างๆ นอกเหนือเหตุผล ซึ่งในการทำข่าว นักข่าวจะต้องแยกแยะอคติส่วนตัว ออกจากการรายงานข่าว

เรื่องของสิทธิส่วนบุคคล นับว่าเป็นปัญหาใหญ่มากขึ้น เนื่องจากปัญหาการตีความว่า แค่ไหน เพียงใดที่นักข่าวจะนำเสนอได้ในฐานะบุคคลสาธารณะ เพราะความเป็นบุคคลสาธารณะจะทำให้ความเป็นส่วนตัว น้อยลง แต่โดยหลักจริยธรรม บุคคลเหล่านี้ก็ยังได้รับความคุ้มครองในการใช้ชีวิตส่วนตัวอยู่ดี ดังนั้นนักข่าวต้องแยกให้ออกระหว่างขอบเขตสิทธิส่วนบุคคลกับสิทธิในการรับรู้ของประชาชน โดยนักข่าวต้องยึดถือหลักการรายงานข่าวด้วยความรับผิดชอบทางจริยธรรม คือ มีความยุติธรรมต่อบุคคลที่ตกเป็นข่าว ข้อมูลและข้อเท็จจริงที่นำเสนอในข่าวต้องมีความถูกถ้วน

ตัวอย่างที่เห็นชัดเจน คือการเสนอข่าวบันเทิง ผู้บริโภคข่าวสารมักเข้าใจว่า ข่าวบันเทิง คือข่าว เรื่องราวชีวิตครอบครัวของดารา ข่าวรักๆใคร่ๆ ซึ่งในความเป็นจริง นั่นเป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคลทั้งสิ้น นิยามของความเป็นข่าวบันเทิง ซึ่งน่าจะเป็นเรื่องบทบาทการแสดง หรือการที่ดาราบางคน เป็นตัวอย่างที่ดีในการดำเนินชีวิต มีความใส่ใจในการศึกษา หรือมีจิตสาธารณะในการช่วยสังคม กลับปรากฏในพื้นที่ข่าวบันเทิงน้อยมาก

ซึ่งถ้าผมเป็นผู้บริหารของช่องข่าวสักช่องหนึ่ง ผมจะกำชับบุคลากรทุกภาคส่วนในความดูแลของผม ให้นำเสนอข่าวสาร ด้วยข้อมูลที่ใกล้เคียงกับความเป็นจริงมากที่สุด โดยจะต้องไม่เอนเอียงไปตามสภาวะแวดล้อมเพื่อการหวังผลทุกรูปแบบ และทุกฝ่ายจะต้องรับผิดชอบต่อความถูกต้องเที่ยงตรงของข้อมูล ให้สมกับที่เป็นตัวกลางในการส่งต่อข่าวสารไปยังผู้ชม ถ้าผมไม่สามารถทำเรื่องที่ถือว่าสำคัญที่สุดต่อวิชาชีพในส่วนนี้ได้ ผมก็คงจะไม่กล้าแบกหน้า ทำมาหากินอยู่บนเส้นทางสายนี้อีกต่อไป

   บางคนเป็นถึงกองบรรณาธิการระดับสูงของทางสถานี แต่กลับมานั่งทำเสียงสูงๆ อ่านหนังสือผิดๆ ถูกๆให้ผู้ชมทางบ้านนึกตำหนิในใจ แถมพออ่านผิดก็ไม่คิดจะขอโทษหรือแก้ไขคำผิดนั้นให้ถูกต้อง เช่นคำง่ายๆ อย่างคำว่า “นางสวิง” แต่พิธีกรข่าวผู้นี้กลับอ่านออกเสียงเป็นคำว่า นางสะวิง ซึ่งอันที่จริงเขาก็น่าจะนึกฉุกคิดได้ด้วยตัวเองไม่ยากเลยว่า จะมีใครในประเทศนี้ ที่จะตั้งชื่อลูกหลานได้อย่างพิลึกพิลั่นเช่นนั้นได้ แม้อาจจะมองดูว่าเป็นเรื่องที่เล็กน้อยหอยจูบเสียเหลือเกิน แต่สิ่งเหล่านี้ก็ถือว่า เป็นมาตรวัดได้อย่างดีในเรื่องของการเตรียมพร้อม

   มิหนำซ้ำยังจ้องโขมยซีนของผู้ที่นั่งทำหน้าที่คู่กับเขาอีกต่างหาก โดยการเหมารายงานข่าวเกือบจะทั้งหมดแบบข้ามาคนเดียว ปล่อยให้คู่บั๊ดดี้ของเขาต้องนั่งหน้าเด๋อนิ่งเงียบเป็นเป่าสาก สักพักใหญ่ๆ จึงจะมีคำว่า “ค่ะ” หรือ “ครับ” หลุดออกมาจากปากของพวกเขาเหล่านั้น และบุคคลผู้นี้ก็มักจะยิงคำถามกับคนที่นั่งอยู่ข้างๆ แบบเล่นทีเผลอ จนผู้ที่ถูกตั้งคำถามออกอาการเลิ่กลั่กจนไปแทบไม่เป็น ถ้าจะว่ากันตามความรู้สึกของผู้ที่นั่งดูข่าวอยู่หน้าจอทีวีอย่างผม มันก็มองดูคล้ายๆ กับการที่เจ้านายกำลังไล่เบี้ยเพื่อประจานลูกน้องของตนเอง ให้ได้รับความอับอายต่อหน้าต่อตาผู้ชมทั่วทั้งประเทศ

   ที่ผมได้เกริ่นหัวเรื่องมาทั้งหมดนี้ ก็แค่อยากจะพูดเพื่อเตือนสติเขาคนนั้นสักนิดหนึ่งว่า คุณจะทำอย่างไรกับลูกน้องของคุณก็ทำไปเถอะ แต่อย่านำนิสัยเช่นนี้มาใช้กับบุคคลใดๆ ก็ตามที่อยู่ในข่าว การพูดกระแนะกระแหนจิกกัดบุคคลที่ตกเป็นข่าวอย่างสนุกปากเช่นนั้น ถือว่าเป็นเรื่องที่ผู้รายงานข่าวทุกคนควรจะหลีกเลี่ยงอย่างที่สุด เพราะอย่าลืมว่าหน้าที่หลักๆ ของพวกคุณก็คือ การส่งมอบข่าวสารที่เที่ยงตรงและเป็น กลางให้กับผู้ชม ไม่ใช่ถือวิสาสะเป็นผู้ที่ชี้ถูกชี้ผิดไปตามจริตของตนเอง มันใช่แล้วหรือที่คุณจะนำพฤติกรรมดังกล่าวมาใช้กับวิชาชีพนี้ ซึ่งกล่าวกันว่าเป็นวิชาชีพที่สามารถฆ่าคนให้ตายทั้งเป็นได้โดยง่าย ด้วยการโหมกระหน่ำบิดเบือนความจริงแค่วันละไม่กี่ชั่วโมง ก็ส่งผลให้ผู้ที่เป็นเป้าหมายต้องตกเป็นจำเลยของสังคมไปเสียแล้ว คุณเคยนึกย้อนถามตัวเองสักนิดบ้างไหมว่า หากตัวคุณเองต้องถูกกระทำเฉกเช่นเดียวกับบุคคลเหล่านั้นบ้าง คุณจะดำเนินชีวิตในฐานะที่ต้องตกเป็นจำเลยของสังคมได้อย่างไร ในเมื่อผู้คนจำนวนไม่น้อยได้กลายเป็นเหยื่อน้ำลายของคุณไปเสียแล้ว

   อันที่จริงการชอบหรือไม่ชอบบุคคลที่ปรากฎอยู่ในข่าว ก็ย่อมถือว่าเป็นปกตินิสัยของปุถุชนโดยทั่วไป ซึ่งก็อาจจะมีความรู้สึกส่วนตัวปะปนอยู่บ้างเป็นเรื่องธรรมดา แต่เมื่อใดที่คุณก้าวเดินเข้ามานั่งรายงานข่าวอยู่หน้ากล้อง ก็ต้องถือว่าเป็นเรื่องจำเป็นสำหรับผู้ที่ประกอบวิชาชีพทางด้านนี้ ที่จะต้องนำเสนอข้อมูลของเรื่องราวนั้นๆ อย่างเที่ยงตรงและเป็นกลางให้มากที่สุด

 

   “ถ้าคุณคิดว่าการรายงานข่าวด้วยความเป็นกลางคือสิ่งที่ยากเย็น ก็ขอแนะนำให้เบนเข็มไปประกอบอาชีพอะไรก็ได้ ที่จะไม่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสังคมโดยรวมจะดีกว่าไหม”