[ย้อนรอยประวัติศาสตร์] "หอหลวงเชียงตุง" จากมรดกวัฒนธรรมสู่โรงแรมไร้รากเหง้า
ในอดีต ดินแดนไทยใหญ่ หรือ เมืองไต มีอาณาเขตที่กว้างใหญ่ไพศาล แบ่งเป็น ๓๓ เมือง แต่ละเมืองปกครองด้วยเจ้าฟ้ารวมทั้งหมด ๓๓ พระองค์ ซึ่งระบบเจ้าฟ้ามีความผูกพันกับผู้คนในเมืองไตมาช้านาน เจ้าฟ้าสำหรับผู้คนในเวลานั้นเปรียบเสมือนเจ้าชีวิตและได้รับการยกย่องให้อยู่เหนือประชาชนธรรมดาหอหลวง หรือ พระราชวังของเจ้าฟ้าผู้ครองเมืองจึงเปรียบเสมือนสถานที่อันทรงคุณค่า เป็นเหมือนสัญลักษณ์ของเจ้าฟ้า และรากฐาน วัฒนธรรมไทยใหญ่ เรื่องราวที่จะย้อนรำลึกนึกถึงในวันนี้คือหอหลวงสำคัญของไทยใหญ่นั่นคือ "หอหลงเชียงตุง" วังเก่าเจ้าฟ้าที่เหลือเพียงความทรงจำ แม้ว่าจะถูกทำลายจนไม่เหลือซากจากการคุกคาม ของเผด็จการพม่าก็ตาม แต่สถานที่ดังกล่าวก็ยังอบอวลไปด้วยภาพอดีตที่น่าจดจำและรอยประวัติศาสตร์ที่ชาวไทยใหญ่ไม่มีวันลืม
“เชียงตุง” หรือ “นครเขมรัฐ” เป็นเมืองสำคัญอันดับต้นๆ ของเมืองไตในอดีต ปัจจุบันคือเมืองท่องเที่ยวที่ขึ้นชื่อของรัฐฉาน โดยเฉพาะชาวไทยที่แห่กันไปเที่ยวหลังจากมีละครอิงประวัติศาสตร์เชียงตุงเผยแพร่ในโทรทัศน์ ในอดีต เชียงตุงมีความเจริญมาก มีเมืองบริวารหลายสิบเมือง สมัยที่เจ้าฟ้ารัตนะก้อนแก้วอินแถลง หรือ เจ้าอินแถลงเป็นเจ้าฟ้าครองเมืองคือช่วงที่เชียงตุงเรียกได้ว่ารุ่งเรืองถึงขีดสุด และในช่วงนี้เองที่มีการสร้างหอหลวงเชียงตุงซึ่งมีความงดงามใหญ่โตและมีชื่อเสียงที่สุดแห่งหนึ่งในบรรดาหอหลวงทั้งหลายในเมืองไต
เจ้าฟ้ารัตนะก้อนแก้วอินแถลง ผู้สร้างหอหลวงเชียงตุง หอหลวงเชียงตุงถูกสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๔๘ หลังจากที่เจ้าอินแถลงกลับจากการประชุมร่วมกับขุนนางอังกฤษที่ประเทศอินเดีย หอหลวงเป็นอาคารคอนกรีตใหญ่โตและสง่างามแบบอินเดียผสมยุโรปและมีหลังคาแบบไทยเขิน ที่แห่งนี้เป็นทั้งสถานที่ที่เจ้าฟ้าใช้ว่าราชการและใช้ชีวิตร่วมกับครอบครัว จนถึงวาระสุดท้ายของชีวิต
การเปลี่ยนแปลงทางการเมือง ของสหภาพพม่าได้ทำให้ความทรงจำ เกี่ยวกับชีวิตในหอหลวงเชียงตุงของเจ้านางต้องกลายเป็นเพียงอดีตที่ไม่มีวันหวนกลับคืน เมื่อนายพลเนวินกระทำการรัฐประหารยึดอำนาจในปี พ.ศ. ๒๕๐๕ ซึ่งในขณะนั้นเป็นสมัยที่เจ้าจายหลวงสืบทอดราชบัลลังก์รุ่นหลานของเจ้าฟ้าก้อนแก้วอินแถลง (ปกครองเมืองต่อจากเจ้าฟ้า ก๋องไตผู้เป็นบิดาซึ่งถูกคนร้ายลอบสังหารหน้าหอหลวง) รัฐบาลเนวินไม่ต้องการให้กลุ่มชาติพันธุ์ส่วนน้อยที่อยู่รวมกันเป็นสหภาพพม่าในขณะนั้นแยกตัวออกจากพม่าไปปกครองตนเองตามข้อตกลง ในสนธิสัญญาปางหลวง จึงต้องกำจัดแกนนำคนสำคัญทางการเมืองให้หมดไป เจ้าจายหลวงถูกคุมขังในกรุงย่างกุ้งนานถึง ๖ ปีจนสิ้นพระชนม์ นับจากนั้นเป็นต้นมา หอหลวงเชียงตุงคู่บ้านคู่เมืองได้ถูกยึดให้เป็นสถานที่ราชการของทางการพม่าและถูกทุบทิ้งทำลายลงโดยไม่เหลือเศษซากในปี พ.ศ. ๒๕๓๔ โดยรัฐบาลอ้างเหตุผลเพื่อการท่องเที่ยว รัฐบาลพม่าได้ใช้แรงงานนักโทษในการรื้อถอนโดยไม่ฟังเสียงคัดค้านจากชาวเมืองหรือแม้กระทั่งการร้องขอจากพระสงฆ์ที่ชาวบ้านเคารพนับถือ นอกจากนี้ยังจับชาวบ้านบางคนที่พูดตำหนิการกระทำของเจ้าหน้าที่ขังคุกอยู่หลายปี
และยิ่งไปกว่านั้น ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๔๐ รัฐบาลพม่าได้สร้างโรงแรมนิวเชียงตุงขึ้นมาทับพื้นที่ที่เคยเป็นหอหลวงเดิมทำให้ชาวเมืองต้องเจ็บปวดใจเป็นครั้งที่สอง การทำลายหอหลวงซึ่งเป็นเสมือนตัวแทนของวัฒนธรรมและรากเหง้าของคนไทยใหญ่โดยสร้างโรงแรมขึ้นมาทับ ในขณะที่เมืองเชียงตุงมีที่ว่างมากมายพอที่จะสร้างโรงแรมได้นับไม่ถ้วน ถือเป็นความเจ็บปวดที่ไม่มีวันลืมไปจากความทรงจำของชาวไทยใหญ่ได้ ในยุคหลังๆ “เจิงแลว” หรือ “Freedom Way” วงดนตรีไทยใหญ่ที่มีชื่อเสียงในการแต่งเพลงสะท้อนการเมืองในพม่า ได้ถ่ายทอดความรู้สึกที่มีต่อเหตุการณ์ดังกล่าวในฐานะคนรุ่นหลังผ่านบทเพลงภาษาไทยใหญ่ที่มีชื่อว่า “หอหลวงเชียงตุง” มีใจความว่า
“ร้อยปีพันปี ปลูกสร้างมาตั้งแต่ยุคปู่ย่าตายาย นอนก็ไม่ฝันจะจมหายไป (หอหลวงเชียงตุงๆ) เสียดายจริงๆ เจ้าของไปอยู่แห่งใด ไม่เสียดายมรดกของแผ่นดินหรือวัฒนธรรมเก่าแก่ ประชาชนเสียดายพวกเราเสียดายแทนเจ้าของอย่าคิดจะก้มหัว อย่าคิดจะหวาดกลัว จงโต้เถียงคืนเถิดเจ็บใจนัก ยักษ์แปดตนที่ให้เฝ้าเมืองเชียงตุงไปซุกอยู่ซอกมุมใดพระสงฆ์กับประชาชน พวกที่ห้ามปรามเขาเป็นแต่การห้ามเปล่าๆ จงลุกฮือรบเอาเถิดแย่งเอาฟันเอาแทงเอาจึงจะได้ธรณีสูบคนนั้น สูบแค่คนเดียวแต่คนกลืนชาตินั้น มันมอดม้วยตระกูลหายยืนยาวคราวไกล ใครเล่าจะลืมได้ พร้อมใจกันจดจำไว้เถิด”

ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น